Aşil Tendonu Yaralanmaları
Op. Dr. Tibet Altuğ Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Aşil Tendonu Yaralanmalarında genel yaklaşım, yaralanma bölgesinde yeniden iyileşmeyi başlatabilmek için o bölgede mikro yaralanmayı sağlamaktır. Sonrasında, yara iyileşmesi dikkate alınarak uzun aralıklı kontroller gerekir.
Aşil tendonu vücudumuzdaki en büyük tendondur. Temel fonksiyonu ayak bileğine plantar fleksiyon yaptırmaktır. Retrokalkaneal bursa ve yüzeyel bursa tendonun kayganlaştırılmasına katkı sağlar. Tendon çevresinde paratenon denen bir doku bulunur. Paratenon gerçek bir tendon kılıfı değildir. Bu nedenle, Aşil tendonu üzerinde, topuğa yapışma alanından 2-6 cm uzaklıkta beslenmesi zayıf bir alan bulunur. Bu alan yaralanmalarda riskli bölgedir.
Akut tendinitler: En sık rastlanan neden, paratenon içerisinde ve retrokalkaneal bursada inflamasyona sebep olan zorlamalardır. Genellikle alışık olunmayan mesafe yürüme, antreman yoğunluğunu arttırma hatta ayakkabı değiştirme ile olur. Yaralanma bölgesinde ağrı, şişkinlik ve sıcaklık artışı olur. Cerrahi olmayan yöntemlerle tendinitin iyileşmenin hangi aşamasında olduğu göz önüne alınarak; ağrı giderici ilaçlar, istirahat, ultrasonografi uygulanması, yüksek yoğunluklu lazer, bandlama ve atel uygulanması ile %90 sonuç alınır. Bu uygulamalardan yarar görmeyen hastalarda cerrahi tedavi uygulanır.
Kronik tendinitler: Uzamış akut tendinit sonrasında oluştuğu düşünülmektedir. Akut aşamada iyileşmenin kesintiye uğraması veya yetersiz olması kronikleşmeye zemin hazırlar. Akut dönemdeki iyileşmenin tam olmayışının sebepleri biyomekanik, metabolik, psikolojik, postüral yönlerden ele alınarak araştırılmalıdır.
Genel yaklaşım, yaralanma bölgesinde yeniden iyileşmeyi başlatabilmek için o bölgede mikro yaralanmayı sağlamaktır. Sonrasında, yara iyileşmesi dikkate alınarak uzun aralıklı kontroller gerekir.
Tendonda kronik dejeneratif değişiklikler olur. Hastaların yaş ortalaması akut tendinit hastalarınınkine göre daha fazladır. Obezite, kortikosteroid veya östrojen kullanımı risk faktörüdür.
Hastaların temel yakınması ağrıdır. Aşil tendonu üzerinde ayak bileği hareketi ile yer değiştiren kitle palpe edilebilir. Tendon üzerinde sadece şişkinlik olan alan üzerinde hassasiyet olur. Cerrahi olmayan tedavisi akut tendinitlerle aynıdır. Cerrahi tedavide, tendon üzerindeki sorunlu kısmın çıkarılması ve gereği halinde tendon transferi uygulanır.
Akut yırtıklar: Genellikle 30-40 yaş arası, spor yapmayan ya da düzensiz yapan erkeklerde olur. Yırtılmaların önemli bir kısmı, tendonun beslenmesinin zayıf olduğu kesiminde (yapışma yerinden 4-6 cm uzaklıkta) olur.
Yaralanma sonrasında hasta ayak bileğinde zayıflık ve yürüme güçlüğünden yakınır. Yaşlı, sedanter yaşayan, ek tıbbi sorunları nedeniyle ameliyat olamayan hastalarda konservatif tedavi uygulanır.
Tesbit ve sonrasında fizik tedavi cerrahi olmayan tedavi yöntemleridir. Cerrahi tedavide tendon onarılır. Sonrasında fizik tedavi gereklidir.
Kronik yırtıklar: Üç aydan eski tanı konmamış yırtıklardır. Tanı akut yırtıklarla aynı şekilde konur. Bulgular akut yırtıklardaki kadar gürültülü değildir. Bacakta kas atrofisi gözlenir.
Cerrahi olmayan tedavide fizik tedavi ve ayak bileği dorsifleksiyonunu engelleyen ortezlerden yararlanılır. Yaralanmadan üç ay sonrasına kadar primer tamir denenebilir. Daha eski yırtıklar için (yırtığın büyüklüğüne göre) tendon ilerletme ve tendon transferi uygulanır.
Telefon
0 312 503 5330
0 543 503 5331
Adres
Maidan İş ve Yaşam Merkezi, Mustafa Kemal Mah. 2118. Cad. No:4, B Blok, Kat:9, Ofis:102, Çankaya / ANKARA